Vandaag was de salon aan de beurt. Deze keer moest ik minder rommel opruimen maar het is ongelooflijk hoeveel stof ons huis verzamelt... en hoe bedrijvig spinnen hier zijn! Die spinnenwebben hinderen me persoonlijk niet (omdat we daardoor onder andere nooit muggen in huis hebben). Maar "het oordeel van de mensen" hé! Roger bijvoorbeeld oordeelt over de properheid van een plek aan de hand van het aantal spinnenwebben (rommel, vlekken, vuil en stof spelen daarin een veel mindere rol voor hem - ik veronderstel dat het ligt aan zijn opvoeding... hoewel mijn moeder Nany ook spinnenwebben verafschuwde).
Daarna wilde Roger even naar de Action rijden om batterijen te kopen... en chorizo zoeken! Die we deze keer al vonden in de eerstvolgende winkel die we aandeden.
Na het koken, eten, afwassen en opruimen wilde ik onder andere rustig enkele mails beantwoorden, wat lezen, enkele video's van trekkers volgen en een beetje Spaans "oefenen" (soms vraag ik me wel af waarom? Heel waarschijnlijk gaan we nooit meer naar Spanje).
Ik had, nog voor ik begon te koken, immers een video gevolgd over het gebruik van "por" en "para". Tijdens mijn studie vond ik de uitleg daarover ontoereikend. Het jaar dat ik avondles Spaans gaf in Tervuren (studentenjob tijdens mijn tweede licentie) moest ik mij verontschuldigen bij de cursisten omdat ik niet precies kon uitleggen wanneer je "por" of "para" gebruikt. Nog veel later stelden we ("we", want ondertussen had Roger ook al een mondje Spaans geleerd) de vraag aan onder andere onze Spaanse schoonbroer. Hij kon ook geen uitleg geven, enkel voorbeelden waarin we het verschil zelf al hadden opgemerkt. Ik hoopte dus nu eindelijk een regel te krijgen... Helaas nee, weer kwam het neer op het krijgen van voorbeelden zonder duidelijk te volgen regel. Taaleigen dus.
Maar ik kreeg geen tijd voor mails, lectuur, virtueel reizen of Spaans! De tekst voor het nieuwe nummer van Oostland was immers aangekomen en ik heb de hele avond besteed aan het nalezen daarvan. Wel een sterk nummer deze keer, vind ik!
Ik heb aan ChatGPT gevraagd of die het verschil tussen por en para kon uitleggen. Met een korreltje zout te nemen dus, maar hier is het antwoord:
BeantwoordenVerwijderenNatuurlijk, ik kan je uitleggen hoe de Spaanse woorden "por" en "para" worden gebruikt en het verschil ertussen. Deze twee woorden kunnen soms verwarrend zijn voor niet-moedertaalsprekers, maar ze hebben elk specifieke betekenissen en worden gebruikt in verschillende contexten.
"Por":
"Por" wordt vaak gebruikt om de oorzaak of reden achter een actie of situatie aan te duiden.
Voorbeeld: Vine por ti (Ik kwam voor jou).
Het wordt ook gebruikt om middelen of methoden aan te geven waarmee iets wordt gedaan.
Voorbeeld: Lo hice por email (Ik deed het per e-mail).
"Por" wordt gebruikt om een tijdsduur of periode aan te geven.
Voorbeeld: Estudié por dos horas (Ik studeerde gedurende twee uur).
Het kan worden gebruikt om een plaats van doorgang of route aan te geven.
Voorbeeld: Pasamos por el parque (We liepen door het park).
"Para":
"Para" wordt vaak gebruikt om doelen, bestemmingen of bedoelingen aan te geven.
Voorbeeld: Este regalo es para ti (Dit cadeau is voor jou).
Het wordt gebruikt om aan te geven voor wie iets bedoeld is.
Voorbeeld: Este libro es para mí (Dit boek is voor mij).
"Para" wordt gebruikt om een specifiek tijdstip of deadline aan te geven.
Voorbeeld: Necesito el informe para el viernes (Ik heb het rapport nodig voor vrijdag).
Het kan worden gebruikt om te verwijzen naar een doelgerichte actie.
Voorbeeld: Trabajo para aprender (Ik werk om te leren).
Er zijn enkele algemene regels die je kunt volgen, maar onthoud dat er uitzonderingen kunnen zijn, afhankelijk van de context. Hier zijn wat richtlijnen:
Gebruik "por" voor oorzaken, middelen, tijdsduur, plaats van doorgang en algemene redenen.
Gebruik "para" voor doelen, bestemmingen, specifieke tijden, doelgerichte acties en het aangeven van voor wie iets is bedoeld.
Het is belangrijk op te merken dat er situaties zijn waarin de keuze tussen "por" en "para" subtiel kan zijn en afhangt van de specifieke context van de zin. Het kan helpen om veel voorbeelden te lezen en te oefenen om een goed begrip van het gebruik van deze twee woorden te ontwikkelen.
Perfect gedaan van ChatGPT, want dat is inderdaad "de regel"; al noem ik dat "te veel regels voor één taalprobleempje". En in zo'n geval spreek ik over "taaleigen". Als je bent wie ik denk, herinner je dan hoe ik je eens probeerde uit te leggen wat het verschil is in het Frans tussen "les différents jeux" en "les jeux différents"!
VerwijderenNu, na al die jaren lukt het mij vrij goed "por" en "para" correct te gebruiken en daar heeft Chat GPT weer gelijk (einde van zijn betoog): veel voorbeelden lezen en oefenen! :-)