Ergernis

Er valt niet veel te vertellen over deze weer vrij warme nazomerdag: boodschappen gedaan, voor een vertaling gezorgd, enkele mails gevonden en snel beantwoord terwijl Roger deze avond voor onze mosselen zorgde (ze waren bijzonder lekker).

Tussen al die mails vond ik er een van mijn Franstalige “vriend” (die ik slechts één keer in levende lijve heb ontmoet in Vresse). Hij stuurde me een kopie van een artikel uit de Libre Belgique. Een stukje dat mij als vervlaamste Franstalige vrij boos maakte (en volgens Roger staan er historische fouten in; ik vermoedde het al maar ik ben geen historicus). Ik mag het hier niet kopiëren en ik weet dat de link hierboven alleen voert naar de titel en een korte samenvatting. Ik mag echter wel stukjes kopiëren, vermoed ik. Zeker nu ik eerst heb verwezen naar de bron.

Hieronder enkele uittreksels:

“Entrez dans n’importe quel magasin de Montréal, comme je l’ai fait cet été. On vous accueillera d’abord en anglais et, si vous êtes francophone, on passera, en souplesse et sans agressivité, au français. Et pourtant la capitale économique du Québec est très majoritairement francophone et le Québec est terre francophone. Est-il imaginable qu’à Anvers, ville ouverte sur le monde en théorie, les commerçants vous parlent d’abord en français, avant de passer au néerlandais ? Non bien sûr. C’est dire le monde qui sépare la Flandre de la "Belle province". Ce qui n’empêche pas les indépendantistes flamands de la citer en exemple afin de clouer le bec aux francophones belges qui osent protester contre l’application stricte du principe de territorialité linguistique”

Als je die tekst naar onze situatie vertaalt, staat daarin Engels voor Frans en Frans voor Nederlands.

“… le Québec est un îlot francophone dans un océan anglophone, au contraire de la Belgique où les dialectes dérivés du néerlandais (brabançon, flamands occidental et oriental, limbourgeois) ont toujours été majoritaires. Mieux, le français de France (…) : les populations locales parlaient plusieurs dialectes wallons (langues d’oïl), certes liés au français, mais qui n’étaient pas du français. Le mythe d’une Flandre niée dans sa culture et opprimée linguistiquement par une Wallonie francophone est une construction purement politique : le français, langue de l’élite belge et langue dominante du XIXème siècle, a été utilisé, sans doute plus à tort qu’à raison, comme ciment de la "nation" belge en devenir et non comme moyen de domination des francophones de Belgique. Ce qui était avant tout un conflit social, entre une élite internationalisée et des peuples utilisant divers dialectes francophones et néerlandophones, a été transformé en un conflit entre une Wallonie soi-disant francophone, riche et impériale, et une Flandre néerlandophone pauvre et martyrisée…”

Met vorige passage ga ik niet volledig akkoord, al geef ik toe dat ik denk dat Vlamingen veel te lang (en nog steeds te veel) aan hun dialect bleven vasthangen.

En dat historici mij desnoods moeten terechtwijzen .

“La langue au Québec a donc été un moyen de resistente, ce qu’elle n’a jamais été en Flandre. Pire, le mouvement flamand s’est à deux reprises servi d’une occupation étrangère, allemande en l’occurrence, pour faire avancer ses revendications…”

Allemaal mogelijk, al vind ik dat eigenlijk vrij normaal als het echt ging om het redden van het Nederlands in Vlaanderen. Historici, verlicht me eens!

“En Flandre, les francophones ont disparu et même les villes qui avaient droit à un nom français et à un nom flamand ont dû abandonner le premier (…)”.

Verdwenen zijn ze helemaal niet, de Franssprekenden : vandaag tijdens de boodschappen hoorde ik nog een “winkelmeisje” Frans spreken tegen een Waal! En ik vertaal nog steeds “Antwerpen” in “Anvers”, Luik in “Liège” en  “Brussel” in “Bruxelles”!

“… Bref, entre un Québec tolérant et démocratique et une Flandre que ses élites ont renfermée sur elle-même, il y a plus qu’un monde, il y a une conception du monde”.

En toen ik dat laatste las, werd ik helemaal boos (en dat zou ik  moeten vermijden, want ik kan de laatste tijd niet meer tegen stress van welke oorzaak dan ook: mijn leeftijd begint te spelen! )

Vlamingen zouden niet open zijn voor andere beschavingen (“renfermée sur elle-même”)? Kom zeg!

Alleen Vlamingen leren heel gemakkelijk andere talen zodat ze bijna overal de meeste zaken kunnen duidelijk maken in de taal van het land of de streek;  terwijl Franstaligen meestal verwachten dat men ze te woord zal staan in het Frans. Als we op onze reizen “Belgen” ontmoeten, zijn het ook praktisch alleen Vlamingen. En die zouden “op zichzelf teruggetrokken zijn” (“renfermés sur eux-mêmes”)???

Nadat ik me zo geërgerd had en na mijn “avondleesuurtje” op papier met smeltende chocolade op mijn tong, nog gekeken naar een aflevering van Star Trek waar ik heel fel van genoot en heel rustig van werd!