Empathie?

Als je me leest, lijkt het soms alsof converseren met schoonzus L. vlot gaat, maar dat is niet zo.

Enkele jaren geleden kreeg ze een herseninfarct. Daarna kon ze niet meer spreken. Gelukkig heeft logopedie bij haar wonderen verricht, in tegenstelling tot onze andere zieke schoonzus, die jammer genoeg nooit meer kon spreken (en die we jammer genoeg al heel lang niet meer bezochten - we worden te oud)! 😒

Bij L. is het articuleren nog steeds een probleem, maar met aandachtig luisteren begrijp ik haar meestal vrij goed. Blijkbaar gaat dat bij mij zelfs beter dan bij Roger, die vaak moeite heeft om te volgen wat ze bedoelt. Toch blijft het moeilijk. Het is kwestie van niet zelf te proberen invullen wat ze niet of moeilijk gezegd krijgt. Ook haar mimiek kan misleidend zijn zodat je het gevaar loopt je eigen gevoelens of verwachtingen op haar te projecteren.

Daarom zeg ik vaak hardop wat ik denk dat ze wilde zeggen. Als ik juist zit, reageert ze gretig met "ja". Maar geregeld schudt ze van nee en geeft dan wat meer uitleg.

Ik sprak daar onlangs nog over met Roger. Hij merkte op dat mensen vaak aannemen dat anderen hetzelfde voelen of denken als zij. Volgens hem worden gezichtsuitdrukkingen ook vaak verkeerd geïnterpreteerd (al voegde hij er eerlijk aan toe dat ook hij zich weleens vergist).

Lastig, hé! Ik heb zelf dikwijls gemerkt hoe moeilijk het is om je echt in een ander in te leven. Veel mensen gaan ervan uit dat iedereen functioneert zoals zijzelf. Maar als die ander niet goed kan uitleggen wat hij bedoelt of voelt - door een gebrek aan woordenschat of, zoals bij L., door moeite met articuleren, of nog erger, door afasie zoals bij onze andere schoonzus - wordt een ander begrijpen heel moeilijk.