Drie tumuli in Tongeren

Ik heb het al vaker gezegd: wij vieren oudjaar niet. Voor al degenen die de dag van morgen wel belangrijk vinden: een zo gelukkig mogelijk 2014 gewenst!

Het was mooi zonnig vandaag en opvallend minder koud. Of had ik dat gevoel omdat ik deze keer een muts over mijn oren had getrokken tijdens onze zoektocht naar een tumulus in Genoelselderen en twee in Herderen (deelgemeenten van Tongeren)?

Die van Genoelselderen vonden we eerst niet. Volgens Eva, onze GPS, waren we ter bestemming aangekomen, maar wij zagen alleen een modderig veld en daarachter een bijna ondoordringbaar bos. Gelukkig hadden we deze keer onze oude wandelschoenen aan: we begonnen door de modder te ploeteren… En zagen ineens heel vaag, tussen de kale bomen, iets opdoemen dat leek op een tumulus.

 Goed kijken (klik om te vergroten): hij is er echt! Foto’s Roger

Later gingen we op zoek naar de twee tumuli van Herderen. Daar speelde zich ongeveer hetzelfde scenario af, maar deze keer konden we echt niet raden waar de eerste tumulus zich verborg in dat open veld met aan de einder een bos. We spraken een wandelaar aan die ons de weg ernaartoe wees. Dat werd een vrij lange wandeling, deels door dat bos, met knisperende bladeren onder onze voeten, om uiteindelijk een opvallend hoge tumulus te ontdekken (vlakbij wijngaarden van het kasteel van Genoelselderen).

 

 Foto’s Roger

We maakten een (aangename) lus naar de auto en reden het dorp in, op zoek naar de tweede tumulus (die we al ooit gevonden hadden, ik denk in 2008).

Weer dankzij de aanwijzingen van een voorbijganger liepen we een steegje in dat ons tot vlak bij de grafheuvel bracht. Het begon toen al te schemeren, we hoorden een roofvogel en zagen hem  landen op een akker, en ineens stonden we vlak bij de tumulus.

  Foto’s Roger

Daarna was het tijd om naar huis te rijden. Nee, niet om een feestmaaltijd voor te bereiden. Hoewel… We aten deze avond elk een van onze lievelingsgerechten (Roger niertjes en champignons in Madeirasaus, ik een eenvoudige omelet met tomaten en look).

Lectuur

Uiteraard heb ik vandaag meer gedaan dan gelezen!

We deden onder andere onze boodschappen en weer was het zo druk! En koud! Het is te warm voor de tijd van het jaar, maar de wind maakt dat het veel kouder aanvoelt dan het in werkelijkheid is.

Ik wilde het echter vooral hebben over mijn lectuur van deze avond. Op 23 december gaf ik nogal af op het pas verschenen boek van een auteur die we persoonlijk kennen (nee, ik geef de naam nog niet prijs!).

Eergisteren zei ik tegen Roger dat ik zinnens was dat boek terzijde te leggen. Gisteren bedacht ik me: als ik het nu eens diagonaal las, zodat ik tenminste wist waarover het ging? Daar begon ik  gisteren avond aan maar toen werd mijn lectuur onderbroken door een lang telefoontje met onze dochter.

Vandaag, na het avondeten, in de relax (uiteraard met een blokje zwarte chocolade op mijn tong) hernam ik de lectuur… Om te beseffen dat het boek na een veertigtal bladzijden ineens heel leesbaar wordt. Conversaties worden heel realistisch weergegeven, het voortkabbelen dat mij eerst hinderde in een door auteur als “spannend” bestempeld boek bleef uit zodat ik de neiging kreeg om te blijven lezen. Ik ontmoette wel nog fouten (onder andere verkeerde punctuatie) en zinnen die volgens mij eleganter hadden kunnen opgebouwd worden. Soms hinderde mij ook de te expliciete tussenkomst van de auteur (wat vaak nodig is in een mondelinge vertelling, maar – volgens mij dus – absoluut niet in een geschreven verhaal).

Ik geef een voorbeeld. Als een personage dit en dat doet voor hij zich aankleedt, uit gewoonte, hoeft volgens mij een auteur niet te schrijven: ‘X deed dit en dat. Dat was haar/zijn gewoonte alvorens zich aan te kleden’. Beter zou zijn (nog steeds volgens mij): ‘zoals gewoonlijk deed X dit en dat voor hij/zij zich aankleedde’.

Een ander voorbeeld van wat mij hinderde (ik neem de tekst niet letterlijk over, daarvoor is mijn geheugen veel te slecht): ‘X maakte zulke grap. Dat lag in haar karakter’. Ik vind dat hier die karaktertrek van die X moet vervat zijn in de eerste zin. Allemaal details dus (behalve de echte fouten)  die hadden kunnen vermeden worden als auteur zijn typoscript door meer mensen had laten nalezen. Of de uitgever dat had laten doen.

Oei, ik vrees ineens dat ik in deze post heel verwaand overkom! Ik denk niet dat ik dat ben: ik ben nog steeds heel onzeker als ik in het Nederlands schrijf, het typoscript van de enkele boeken die ik heb kunnen uitgeven, werd door minstens tien mensen nagelezen. En deze avond nog wees Roger mij op een fout in mijn blog van gisteren: “Behalve de kerk die omgebouwd werd tot feestzaal was daar niet veel te beleven”. Roger heeft groot gelijk: je kunt niet “een kerk die tot feestzaal is omgebouwd” beleven! 

Of toch wel?

De andere tumuli van Gingelom

We vonden ze gemakkelijk vandaag, de (ook kaalgekapte) “Drie Tommen” en “Twee Tommen” (in Kortijs, deelgemeente van Gingelom). Onze zoektocht leverde ons een langere wandeling op dan gisteren en het was ook minder koud (hoewel ik de temperatuur niet echt aangenaam zou noemen, maar ja, ik ben dan ook geen winterfan).

In de buurt van de “Drie Tommen” was het vrij druk: spelende kinderen, wandelaars en zelfs jagers.

 Foto’s Roger

Rondom de “Twee Tommen” (enkele kilometers verder) heerste integendeel rust en een stilte die alleen verstoord werd door het geluid van de snelweg in de verte en af en toe het geroep van een kievit.

 Vanop een van de twee tumuli (foto’s Roger)

Uiteindelijk liepen we nog wat rond in Klein-Vorsen (als ik het goed begrepen heb, een gehucht van Montenaken dat op zijn beurt een deelgemeente is van Gingelom). Behalve de kerk die omgebouwd werd tot feestzaal was daar niet veel te beleven.

Vriendjespolitiek

Ik had het onlangs daarover (in verband met het uitgeven van boeken) in een mail aan mijn vriendin Marie-Louise (ik gebruikte het woord echter niet). Vandaag dacht ik daaraan terug, en ineens kwam me een vroeger examen voor de geest. Niet een examen dat ikzelf moest afleggen, wel een dat ik moest afnemen toen ik nog leerkracht Frans was.

De jongen was vrij goed in Frans, maar  weigerde de grammatica te leren. Omdat het ging over een taal spreken en schrijven, wilde ik hem 14/20 geven, niets meer, om hem niet te bevoordelen tegenover jongens die wel hadden gewerkt en gestudeerd.

Het toeval(?) wilde dat we tijdens dat examen het bezoek kregen van de directeur (ook een romanist). En dat die na afloop zei tegen mij: ‘Dat verdient een 16/20, niet?’.

Ik opperde eventjes dat een 14 volgens mij goed genoeg was, maar mijn “oppering”  (onbestaand woord, denk ik) was niet welkom. De jongen kreeg 16/20.

Ik was toen moe, heb er niet verder over nagedacht. Maar nu vraag ik me serieus af: kende de directeur de ouders van die jongen (die het zelf ver heeft geschopt)?

Was het vriendjespolitiek?

Tumuli van Othée en Xhendremael

Gisteren waaide het echt te fel, was het te koud en regenachtig voor een wandeling. Dus vond ik dat het vandaag echt moest, hoe koud en grijs de dag ook was.

We zochten eerst de tumulus van Othée (deelgemeente van Awans). We vonden hem maar dat leverde ons weinig beweging op: hij lag midden in een veld; om hem te beklimmen zouden we door de modder moeten ploeteren en daar hadden we geen zin in. Bovenop de tumulus prijkte een eigenaardige constructie (die vroeger, Roger heeft dat op het Internet gevonden, veel hoger was).

 Foto’s Roger

Die constructie intrigeert ons!

Daarna zochten we naar de tumulus van Xhendremael (deelgemeente van Ans), en dat ging niet vanzelf! We vonden eerst iets dat op een tumulus leek, maar de coördinaten klopten niet.

 Foto Roger

Weer geen mogelijkheid om tot aan de tumulus (of wat dat bosje ook was) te stappen, en dus weer te weinig beweging voor Roger!

Na nog wat rondrijden en zoeken, vonden we eindelijk de tumulus die we zochten:

 Foto Roger

Helaas, weer konden we die niet dichter benaderen zonder door een ontzettend modderig veld te lopen.

Onze zoektocht had ons dus weinig beweging opgeleverd. Ik had het echt koud, maar vond het toch nodig nog een klein uur rond te stappen in Xhendremael zelf.  Roger heeft gelijk als hij zegt dat het weer zo’n typisch rommelig Waals dorp is… Maar ik hou daar wel van! De kerk vond ik niet mooi (Roger trouwens ook niet).

 Foto’s Roger

En dan was het hoog tijd om voor ons “kalfsvlees marengo” te komen zorgen (ik was trouwens verkleumd; eigenlijk was het niet zo extreem koud, maar de – zachte – wind maakte dat de gevoelstemperatuur veel lager lag dan de werkelijke).

We hebben de kale tumulus gevonden!

Deze middag gingen we nog eens op zoek naar de “kaalgekapte tumulus van Cras-Avernas” die we telkens zien langs de E40. Eerst reden we naar Corswarem waar we halt hielden voor een korte wandeling.

 Eigenaardig: een waterloop, in een Waals dorp, die “Lange Beek” heet. Ik vraag mij af hoe ze dat daar uitspreken? Lãsjebék?

 Foto’s Roger

Daarna voerden we in Eva (de GPS) de coördinaten in van een tumulus in Avernas. Eva voerde ons naar Avernas-le-Bauduin, waar we inderdaad een tumulus vonden, maar niet degene die we zochten (ik merkte trouwens al meteen dat Eva ons naar de verkeerde kant van de snelweg voerde).

 Foto Roger

Na nog een korte wandeling in Avernas–le-Bauduin ging het naar Cras-Avernas.

Kerk van Avernas-le-Bauduin (foto Roger)

“Onze tumulus” bleek nergens te ontwaren. Toen zei Roger: ‘Ik denk dat we ons vergissen en dat die tumulus in Montenaken ligt’. Van Cras-Avernas reden we dus, onder de snelweg door, naar Montenaken (deelgemeente van Gingelom). En ineens zag ik rechts van de weg de gezochte tumulus opdoemen!

 Van bovenop de tumulus (foto’s Roger)

We hadden ons dus wel degelijk vergist: hij ligt niet in Cras-Avernas maar in Montenaken, weliswaar op de grens met die Waalse gemeente.

Ik vermoedde dat de bomen werden geveld om de tumulus weer zijn oorspronkelijk uitzicht te geven, en dat bleek te kloppen:

 Foto Roger

P.S. Enkele mensen vroegen me onlangs wat dat is, een tumulus. Het betreft een grafheuvel uit de Gallo-Romeinse tijd en… Haspengouw is er zo vol van dat hier zelfs de minst geletterde dat woord kent.

Een kraai en een noot

We waren deze middag even in Corswarem (ik post straks enkele foto’s) waar we het zagen gebeuren. Een kraai die een noot op de weg liet vallen, geduldig aan de kant wachtte tot een auto erover reed, daarna de gekraakte noot rustig ging oppikken en ermee wegvloog.
We wisten dat die vogels het zo deden, maar waren er nog nooit eerder getuigen van geweest!

Jammer dat we het niet hebben kunnen vastleggen op foto of op film.

Op Kerstdag: tumuli in Waremme en ontdekking van Limont

Gisteren heeft Roger heel weinig beweging gekregen; zelfs minder dan ik, want hij ging niet zoals ik nu en dan naar buiten om met mijn zus, schoonbroer of Hendrik even te “paffen”.

Daarom vond ik vandaag, nadat we goed uitgeslapen waren en na onze brunch, een wandeling echt nodig. Zelf heb ik ook genoten van onze drie korte wandelingen.

Roger had online twee tumuli gevonden in het Waalse Waremme (“Borgworm” in het Nederlands). Die zochten we dus, met de hulp van onze GPS Eva. Gelukkig was de wind gaan liggen en regende het niet meer. Het voelde wel veel kouder aan dan gisteren.

De eerste tumulus vonden we vlak achter de tuin van een villa. Nogal een “plat” geval dat dan ook “Platte Tombe” blijkt te heten.

 Je ziet hem amper, maar hij staat er, de “platte tombe”! Klik op de afbeelding om te vergroten (foto Roger)

De tweede lag verborgen in “Le bois des tombes” en zorgde dat we een poosje dwars door dat bos moesten stappen (wat een opvallend warmer gevoel gaf).

 Foto Roger

We kregen echter de indruk dat er twee tumuli in dat bos waren (en vandaar misschien dat meervoud in de naam van het bos?). Dus liepen we verder en inderdaad:

 Klik op de foto en merk dat er inderdaad twee tombes zijn (Foto’s Roger)

We wandelden terug naar de auto en reden richting Donceel, nog steeds in Wallonië. Onderweg zagen we de kerk van een dorp dat we nog niet kenden: Limont. Roger stelde voor daar naartoe te rijden, en uiteraard vond ik dat een goed idee.

Wat een aangenaam dorp was dat!

 Foto Roger

Iedereen zegt je vriendelijk goeiendag, er staan opvallend veel grote (en mooie) boerderijen en huizen (tja, ook dat dorp ligt nog in het destijds rijke Haspengouw). Daar hebben we een dik half uur gewandeld en eigenlijk wil ik er nog eens naar terug: dat dorp trok me echt aan! De tijd leek me er ineens te zijn stilgestaan!

 

 

 Foto’s Roger

Het was daarna tijd om naar huis te rijden: de lucht kreeg al haar mooie avondlijke rode kleur. Maar ik wil later nog eens naar dat dorp!

Ik had ergens gelezen dat “foie gras” heel veel onverzadigde vetzuren bevat, kon het eerst niet geloven, heb verder gegoogeld en ja, het lijkt inderdaad zo te zijn (mijn broertje apotheker bevestigde het ook gisteren).

Dus (ik ben verlekkerd op foie gras – sorry eendjes!) werd het hier ook een beetje feest voor ons beiden: een glaasje Amontillado met een toast  foie gras en kweepeergelei, gevolgd door maatjes met uisnippers, tomaten, notenolie en een scheutje balsamico-azijn. En om te eindigen: een overheerlijke (Spaanse) schotel spinazie met kikkererwten en spiegelei!

Noch Roger noch ik verlangen naar een dessert, het nagerecht bleef dus uit!

Kerstmis

We gingen deze middag Zeger afhalen in Leuven, daarna Nany en uiteindelijk Hendrik die bij Sam was. Sam kwam deze keer nog niet mee naar het kerstfeest bij mijn broertje: ze had haar eigen kinderen bij zich deze week. Enerzijds vond ik dat jammer, maar het zou inderdaad onverwachts wat te veel volk aan tafel geworden zijn bij mijn broer en schoonzus.

Ondanks Sam’s afwezigheid, hoewel Anneke er niet meer bij is (en er nooit meer bij zal zijn waarschijnlijk), ondanks het feit dat onze dochter en  haar gezinnetje dit jaar andere verplichtingen hadden (ze belden ons wel even rond 21 uur) werd het voor mij een bijna  even zalige en gezellige Kerst als tijdens mijn kinderjaren!

Voor Roger echter niet, denk ik: hij heeft alles bij elkaar bijna zes uur moeten rijden vandaag… En dat met een felle regen die de hele dag aanhield, en enorme windvlagen. Ik rij niet, maar ik werd er zelf zenuwachtig van!  Ik vraag me dan telkens af hoe Roger zich dan voelt? En hoe hij het volhoudt?!

En hij heeft serieus moeten letten op zijn drankgebruik (zeggen dat mijn broertje voor zo lekkere wijnen had gezorgd), want na het feest brachten we eerst Hendrik terug naar Sam en Zeger naar Leuven (weer met een zo felle regen dat je soms niets voor jou zag) en reden we daarna pas naar huis.

Nany blijft dit jaar gelukkig slapen bij mijn broertje en schoonzus.

Bijna Kerstmis

Eigenaardig! Nu Kerstmis zijn religieus tintje zo goed als verloren heeft, wil iedereen, gelovig,  atheïst of heiden, dat feest vieren. En heeft iedereen het heel druk de dagen ervoor.

Wij deden vandaag onze wekelijkse boodschappen en de drukte was amper te doen in de drie winkels die we bezochten. ‘Waarom hebben we zo lang gewacht voor onze boodschappen,’ verweet een geïrriteerde Roger me, ‘we hadden die toch ook zaterdag kunnen doen?’

Inderdaad, maar ik vermoed dat het die dag nog drukker is geweest!

En… tijdens de vorige boodschappensessie ineens alles indoen voor twee weken leek me niet interessant, vooral omdat ik dan een menu voor twee weken op voorhand moet opstellen. Eén week vooruitzien op gebied van eten, en daarbij rekening houden met wat we nog in huis hebben, met voldoende afwisseling en met Roger zijn gezondheid, vraagt van mij al enorm veel fantasie!

Waarschijnlijk zal “een menu opstellen voor twee weken” er toch wel ooit moeten van komen: eens we  omwille van onze leeftijd noodgedwongen alles aan huis zullen laten leveren, zal ik, bij gebrek aan geld, niet om de week van die dienst kunnen gebruikmaken.

Maar kom, we zijn zonder te veel moeite uit de drukte geraakt, hebben nog een lid van Heemkunde Groot Heers ontmoet die ook vertelde dat hij zo gauw mogelijk uit de winkel wilde, hebben lekker gegeten deze avond en hebben de avond kunnen doorbrengen met interessante zaken (wat Roger betreft vooral boeken rangschikken; het houdt maar niet op! ).

Ikzelf dook weer in de relax met bittere chocolade smeltend op mijn tong, en met een pas uitgegeven boek van een auteur die we persoonlijk kennen.  En van wie ik de naam niet ga verklappen, want weer ben ik serieus ontgoocheld. Zoveel fouten, zoveel gallicismen, zoveel kromme zinnen, zoveel punctuatiefouten, zoveel ontgoochelingen dus. Nee hoor, het is geen uitgave in eigen beheer: er is een uitgever aan te pas gekomen!

Je voelt wel dat auteur plezier heeft beleefd aan het schrijven van zijn/haar spannend verhaal. Voor mij is dat echter niet voldoende: er spelen zich genoeg (spannende) verhalen af in mijn eigen hoofd!

Hoewel ik dat plezier van het “schrijven van wat in je opkomt” herken, is dat niet genoeg (denk ik toch) om er anderen mee te plezieren. Of zijn de meeste lezers al tevreden met een verhaal dat evengoed efemerisch mondeling verteld wordt?

Om deze dag te eindigen heb ik gekeken naar nog eens een aflevering van Star Trek terwijl ik rondom ons huis de wind hoorde razen! En daar heb ik wel heel fel van genoten!

Regen, wind en tumuli

Op deze grijze dag bereikten we de 10°C, en toch voelde het heel koud aan, weer dankzij de wind en de miezerige regen die we praktisch de hele tijd kregen. Toch wandelden we. In kleine stukjes.

Roger zou immers enkele tumuli fotograferen. Eerst ging het echter naar de kapel van Helshoven. Daarachter worden enkele natuurlijke meanders van de Herk, die destijds werd rechtgetrokken, hersteld.

 Foto’s Roger

Vandaar reden we naar Liek (Oleye in het Frans), waar we de tumulus al lang geleden hadden gevonden.

 Foto Roger

Daarna werd het eventjes zoeken. Roger had de coördinaten van een hele lijst tumuli online opgezocht en we zouden vandaag de drie tombes van Landen bezoeken. Hij gaf, in plaats van een adres, de coördinaten in Eva, de GPS, in. Eigenaardig maar meteen bracht Eva ons langs heel kleine landwegen, voerde ons door plassen en door doodlopende veldwegen om ons dan weer rechtsomkeer te laten maken. Eigenlijk vond ik de ritten van de ene tumulus naar de andere heel aangenaam en rustgevend (in de auto voel je de koude niet): verlaten, naakte velden en melancholische vergezichten, af en toe een roofvogel, iets waar we slechts een glimp van opvingen maar dat leek op een reiger… En achtereenvolgens de drie tumuli van Landen, in de buurt waarvan we telkens even rondwandelden.

 

 Tumulus van “Betz”

 

 Tumulus “Platte Tombe”

 Tumulus van Middelwinden, foto’s Roger

We aarzelden even of we nog tot Cras-Avernas zouden rijden maar besloten uiteindelijk terug naar huis te keren, we hadden het immers veel te koud gekregen van al die korte wandelingetjes.